* شماره پرونده:  هـ ت/ 0300296

*شماره دادنامه سیلور:  140431390001124902      تاریخ: 1404/05/12

* شاکی: آقای مصطفی رزم گیر

*طرف شکایت: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

*موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل نقل و انتقال سردفتران اسناد رسمی و ازدواج و طلاق (مصوبه شماره 1403/22552 مورخ 1403/2/10 رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور)

متن مقرره مورد شکایت:

دستورالعمل نقل و انتقال سردفتران اسناد رسمی و ازدواج و طلاق

به منظور ارائه خدمات در دفاتر اسناد رسمی، فعال نمودن دفاتر بلاتصدی، رفع مشکل سردفتران اسناد رسمی، تسهیل و تسریع در انجام امور مراجعین و ارائه خدمات نقل و انتقال آنها مطابق ضوابط زیر انجام خواهد شد.

ماده 1ـ تعاریف و اختصارات

الف) قانون: قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب مورخ 1354/4/25 با اصلاحات و الحاقات بعدی

ب) آیین نامه: آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب مورخ 1400/1/10

پ) دستورالعمل: دستورالعمل نقل و انتقال سردفتران اسناد رسمی و ازدواج و طلاق

ت) سردفتر: سردفتر اسناد رسمی و سردفتر رسمی ازدواج و طلاق

ث) ایثارگر: افراد مشمول قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران

ماده 2ـ سردفتران اناثی که با کارکنان رسمی، پیمانی شاغل در ادارات دولتی یا نهادهای وابسته به دولت لشکری و کشوری در خارج از محل استقرار دفترخانه مربوط ازدواج دائم نموده و به تبعیت از همسر تقاضای انتقال به محل اشتغال وی را دارند.

ماده 3ـ در مواردی که همسر سردفتر اناث، کارمند رسمی، پیمانی شاغل در ادارات دولتی یا نهادهای وابسته به دولت، لشکری و کشوری بوده و حسب ضرورت شغلی و بدون درخواست شخصی از سوی دستگاه مربوط به خارج از حوزه ثبتی محل استقرار دفترخانه منتقل شود.

ماده 4ـ سردفتران اناث سرپرست خانواده، معیل و سردفترانی که دارای بیش از دو فرزند زیر 18 سال داشته باشند می توانند تقاضای انتقال به محل سکونت خود نمایند.

ماده 5 ـ سردفتری که سرپرستی یا مسئولیت نگهداری والدین ایثارگر را به جهت کهولت سن یا بیماری موضوع ماده 1 قانون جامع خدمات رسانی ایثارگران ـ با ارائه گواهی از بنیاد شهید و ایثارگران خانواده شهدا و جانباز 25 درصد و بالا را عهده دار باشند.

ماده 6 ـ سردفتران با سابقه بیش از 5 سال سابقه اعم از  سردفتری و دفتریاری اول می توانند به حوزه ثبتی همتراز یا دو درجه بالاتر از درجه ثبتی  فعلی خود (به جز مرکز استان تهران) تقاضای انتقال نمایند، سابقه خدمت در مناطق محروم و بد آب و هوا دو برابر محاسبه می گردد.

چنانچه سردفتر متقاضی انتقال، دارای سابقه محکومیت به مجازات های انتقالی درجه 3 یا 4 یا اعمال تبصره  ماده 42 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران باشد به ازای هر محکومیت، یک سال مدت مذکور افزوده می شود.

تبصره 1ـ مدت اشتغال براى اقربای درجه یک خانواده شهداء ایثارگران و جانبازان دو برابر محاسبه خواهد شد.

تبصره 2ـ تقاضای انتقال سردفتر از شهر مرکز استان به شهرستان های همان استان و همچنین انتقال از حوزه ثبتی با درجه بالاتر به حوزه ثبتی درجه پایین تر، در سایر استان ها بدون رعایت 5 سال سابقه می باشد.

تبصره 3ـ درخواست های مزبور در کارگروه ماده 11 رسیدگی خواهد شد.

ماده 7ـ چنانچه سردفتر متقاضی انتقال، دارای محکومیت قطعی انفصال و یا رسیدگی به صلاحیت عملی، یا اعمال تبصره ماده 42 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران باشد، بررسی درخواست منوط به اجرای حکم یا تصمیم رئیس سازمان یا رسیدگی نهایی به صلاحیت در دادگاه انتظامی سردفتران و دفتریاران خواهد بود.

ماده 8 ـ انتقال سردفتر هیچ گونه تغییری در سمت دفتریار دفترخانه مقصد ایجاد نمی کند. در کلیه موارد چنانچه قبل از صدور ابلاغ دفتریار، سردفتر به هر علت به طور دائم از تصدی دفترخانه مربوط منفک شود، انتصاب دفتریار متوقف و ادامه آن منوط به معرفی و موافقت سردفتر جدید خواهد بود.

ماده 9ـ چنانچه پس از اشتغال سردفتر، خود، همسر، فرزندان و پدر و مادر تحت کفالت وی دچار بیماری صعب العلاج یا معلولیت گردند؛ به گونه ای که طبق گواهی پزشکی قانونی استان مبدأ، درمان یا استفاده از خدمات ضروری پزشکی در محل اشتغال مقدور نباشد، در این مورد باید گواهی پزشکی قانونی دال بر معلولیت یا بیماری صعب العلاج افراد مذکور با تصریح به تاریخ شروع آن و ضرورت اقامت دائم فرد بیمار یا معلول در مقصد ارائه شود تا موضوع درهیئت ماده 86 آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی مطرح و نظر مشورتی جهت اتخاذ تصمیم لازم در گزارش مربوط درج گردد.

 تبصره 1ـ درخصوص بیماری هایی که مصداق صعب العلاج ندارد و امکان خدمات پزشکی نسبت به بیماری سردفتر و افراد تحت تکفل در محل استقرار وجود نداشته باشد موضوع جهت رسیدگی به هیئت مزبور احاله خواهد شد.

تبصره 2ـ چنانچه استفاده از خدمات درمانی و مراقبتی به صورت مراجعات نوبتی و معاینات دوره ای مقدور باشد، سردفتر مشمول انتقال نخواهد بود.

ماده 10ـ پس از انتقال سردفتر چنانچه دفترخانه مقصد فاقد دفتریار اول باشد و دفتریار دفترخانه مبدأ با انتقال به دفترخانه مقصد رضایت داشته باشد، سردفتر مکلف است مطابق ماده 10 آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی پس از شروع به کار در مقصد نسبت به معرفی دفتریار مزبور اقدام نماید.

ماده 11ـ درخواست سردفتر در کارگروه استانی مبدأ و مقصد متشکل از مدیرکل، معاون امور اسناد، رئیس بازرسی، رئیس حفاظت ثبت استان و نماینده کانون سردفتران و دفتریاران بررسی و نتیجه به اداره کل امور اسناد و سردفتران سازمان گزارش گردد.

ماده 12ـ صدور ابلاغ انتقال سردفتر منوط به بازرسی کلی دفترخانه، ارائه مفاصا حساب ثبتی، بدهی های معوقه ناشی از شغل سردفتری ظرف 2 ماه می باشد.

تبصره ـ در صورتی که انجام امور مزبور منوط به پیگیری شخص سردفتر بوده و از انجام آن خودداری نماید، صدور ابلاغ انتقال کان لم یکن می گردد.

ماده 13ـ پس از صدور ابلاغ انتقال، سردفتر موظف است ظرف مدت دو ماه نسبت به اشتغال و اداره دفترخانه اقدام نماید. در غیر این صورت مستفاد از ماده 74 قانون دفاتر اسناد رسمی ابلاغ صادره کان لم یکن تلقی خواهد شد.

ماده 14ـ پس از وصول مستندات تقاضای انتقال، اداره کل امور اسناد و سردفتران بررسی، در صورت انطباق آن با ضوابط این دستورالعمل، مراتب را به معاون امور اسناد پیشنهاد می نماید. معاون امور اسناد پس از بررسی نتیجه را جهت اتخاذ تصمیم، به رئیس سازمان گزارش خواهد نمود.

ماده 15ـ انتقال در دوران خدمت سردفتر در صورت تقاضا برای دو نوبت به فاصله 10 سال انجام خواهد شد.

ماده 16ـ کلیه دستورالعمل ها و بخشنامه های صادره قبلی مغایر با این دستورالعمل کان لم یکن تلقی می گردد.

ماده 17ـ این دستورالعمل در 17 ماده و 6 تبصره تنظیم شد.

* دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

در هیچ یک از قوانین و مقررات از جمله قانون ثبت اسناد واملاک کشور و قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران و قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار محدودیتی جهت انتقال و جابجایی محل فعالیت شغل سردفتر اسناد رسمی وجود ندارد لذا چون تصویب مقرره موجد حق و تکلیف از اختیارات مجلس و قوه مقننه است تقاضای ابطال آن را دارم.

لایحه طرف شکایت

* طرف شکایت به موجب لایحه تقدیمی اجمالاً مرقوم داشته است که:

 دستورالعمل نقل و انتقال موضوع مورد شکایت در اجرای تبصره 2 ماده 4 آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب 1400/1/10 رئیس قوه قضائیه به منظور فعال کردن دفاتر بلاتصدی، رفع مشکلات سردفتران و تسهیل و تسریع در انجام امور مراجعان و ایجاد عدالت در نحوه توزیع و تأسیس دفاتر صورت گرفته است.

پرونده کلاسه 0300296 هـ ع با موضوع “ابطال دستورالعمل نقل و انتقال سردفتران اسناد رسمی و ازدواج و طلاق (مصوبه شماره 1403/22552 مورخ 1403/2/10 رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور)” در جلسه هیئت تخصصی اداری و امور عمومی مطرح و به شرح آتی اتخاذ تصمیم گردید:

رأی هیئت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری

بر اساس ماده 75 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سر دفتران و دفتریاران مصوب 1354/4/25 با آخرین اصلاحات تا تاریخ 1375/3/6 وزارت دادگستری مکلف است کلیه آیین نامه های مذکور در مورد این قانون را ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون تهیه و به موقع اجرا بگذارد.

در اجرای ماده 75 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران و بنا به پیشنهاد رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، “آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران” و بر اساس ماده 93 این آیین نامه در تاریخ 1399/12/28 به تصویب رئیس قوه قضائیه رسیده است و به موجب تبصره 2 ماده 4 آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب رئیس قوه قضائیه با آخرین اصلاحات و الحاقات مصوب 1402/3/24 تغییر محل دفترخانه از محل تعیین شده، اعم از شهر یا شهرستان یا بخش در حکم سردفتر، به محل دیگر منوط به موافقت و صدور حکم توسط رئیس سازمان مطابق دستورالعمل مصوب سازمان است.

علی هذا نظر به اینکه دستورالعمل نقل و انتقال سردفتران اسناد رسمی و ازدواج و طلاق (مصوبه شماره 1403/22552 مورخ 1403/2/10 رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور) در راستای قانون و آیین نامه مصوب رئیس قوه قضائیه به شرح مذکور به تصویب رسیده و مغایرتی با قانون ندارد در نتیجه با اتفاق آراء اعضای هیئت تخصصی اداری و امور عمومی و مستنداً به بند «ب» ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی 10 /2 /1402) رأی به رد شکایت صادر می شود؛

این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رئیس ارزشمند یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است. بر اساس ماده 93 قانون یاد شده آرای هیئت های تخصصی و هیئت عمومی در ابطال و عدم ابطال مصوبات موضوع بند (1) ماده (12) این قانون، در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری، معتبر و ملاک عمل است.

رئیس هیئت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری ـ زین العابدین تقوی