1. پرونده کاملاً الکترونیک و دسترسی طرفین
2. خدمات غیرحضوری برای وکلا و دارندگان دانش حقوقی
3. دستیار هوشمند قاضی و دستیار هوشمند مردم
4. سامانه‌ها و تجارب آزمایشی (سمپ هوشمند، ارجاع کارشناسی، تناد)
5. اجرای احکام، استعلامات مالی و کاهش زمان توقیف اموال
6. احراز هویت غیرحضوری و ابلاغ الکترونیک
7. خدمات جهادی، رضایت مراجعان و سامانه‌های شهروندی
8. نظارت هوشمند و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده

پرونده کاملاً الکترونیک و دسترسی طرفین

حرکت به سمت پرونده کاملاً الکترونیک با جدیت دنبال می‌شود. در حال حاضر قضات امکان مطالعه کامل پرونده الکترونیک را با تجربه‌ای نزدیک به مطالعه پرونده کاغذی دارند و تا پایان سال، طرفین پرونده از جمله وکلا، شاکیان و سایر ذی‌نفعان نیز قادر خواهند بود از منزل به محتوای پرونده دسترسی یابند. این اقدام در راستای تسهیل دسترسی مردم به عدالت و کاهش مراجعات حضوری برنامه‌ریزی شده است.

خدمات غیرحضوری برای وکلا و دارندگان دانش حقوقی

با توسعه خودکاربری‌ها در سامانه دارندگان دانش حقوقی، وکلا، کارشناسان رسمی و نمایندگان حقوقی می‌توانند صددرصد خدمات مورد نیاز خود را به‌صورت غیرحضوری دریافت کنند. اکنون حدود 54 درصد لوایح و نزدیک به 40 درصد درخواست‌ها بدون مراجعه حضوری ثبت می‌شود که نشان‌دهنده تحول در روش ارائه خدمات قضایی است.

دستیار هوشمند قاضی و دستیار هوشمند مردم

در سامانه سمپ هوشمند، «دستیار هوشمند قاضی» سه خدمت اصلی ارائه می‌دهد: پاسخ حقوقی هوشمند بر اساس قوانین و آرای قضایی، امتیازدهی و اعلام اشکالات احتمالی به رأی پیش از امضا و تهیه پیش‌نویس اولیه رأی بر اساس محتوای پرونده. این ابزارها می‌توانند کیفیت آرا و سرعت رسیدگی را افزایش دهند.

طرح «دستیار هوشمند مردم» نیز در همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و با دسترسی به بیش از ده میلیون دادنامه گمنام‌سازی‌شده در حال آماده‌سازی است تا مشاوره مبتنی بر قواعد قضایی به شهروندان ارائه شود. هدف از این طرح افزایش آگاهی حقوقی مردم، کاهش تشکیل پرونده‌های غیرضروری و ایجاد توقع واقع‌بینانه‌تر از فرآیند قضایی است.

سامانه‌ها و تجارب آزمایشی

سامانه مدیریت پرونده هوشمند (سمپ هوشمند) به‌صورت آزمایشی در خراسان جنوبی فعال شده و پس از رفع نواقص، نسخه‌گذاری سرتاسری خواهد شد. همچنین نسخه جدید سامانه ارجاع کارشناسی و به‌روزرسانی سامانه تناد در آینده نزدیک رونمایی می‌شود که انتظار می‌رود مشکلات فعلی ارجاع و استفاده آموزشی از آرا را کاهش دهد.

اجرای احکام، استعلامات مالی و کاهش زمان توقیف اموال

با راه‌اندازی سامانه هوشمند استعلامات مالی امکان استعلام حساب بانکی، املاک، بورس و پلاک انتظامی مهیا شده است. بر این اساس فرآیند شناسایی و توقیف اموال که قبلاً تا 400 روز طول می‌کشید، اکنون به حدود چهار دقیقه کاهش یافته است؛ اقدامی که یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اجرای احکام را تسریع کرده است.

احراز هویت غیرحضوری و ابلاغ الکترونیک

فرآیند احراز هویت در سامانه ثنا به‌صورت غیرحضوری مبتنی بر هوش مصنوعی رشد داشته و اکنون حدود 31 درصد این فرآیندها به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود؛ شهروندان حتی خارج از کشور می‌توانند احراز هویت شوند و شناسه ثنا دریافت کنند. همچنین سهم ابلاغ الکترونیک از 92 درصد در سال 1400 به 96 درصد رسیده است که نشان‌دهنده گسترش خدمات الکترونیک عدلیه است.

خدمات جهادی، رضایت مراجعان و سامانه‌های شهروندی

توسعه خدمات قضایی جهادی در حدود دو هزار و 500 نقطه و ارائه مشاوره حقوقی رایگان در مناطق کم برخوردار از دیگر اقدامات است. نظرسنجی‌های پایان جلسات دادرسی نشان‌دهنده رضایت بین 70 تا 80 درصدی مراجعان است که مبنایی برای شناسایی نقاط ضعف و بهبود کیفیت خدمات است.

نظارت هوشمند و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده

سامانه اطلاعات مؤثر اشخاص (ساما) به‌صورت هوشمند مراجعات و نقش‌های حرفه‌ای افراد را ثبت می‌کند و گزارش‌های تحلیلی هفتگی از داده‌های ورودی به مدیران ارائه می‌شود تا تصمیم‌گیری مبتنی بر داده جایگزین تصمیمات سلیقه‌ای شود. این رویکرد، شفافیت و کفایت مدیریتی را تقویت می‌کند.

در مجموع، سیاست‌ها و اقدامات مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در جهت تحقق مدار پنج‌ساله هوشمندسازی پرونده‌ها و بندهای مرتبط با برنامه هفتم توسعه پیش می‌رود. استفاده از فناوری‌های نوین تنها به فناوری اطلاعات محدود نیست و شامل اینترنت اشیاء، بیوانفورماتیک و سایر فناوری‌های مرتبط برای ارتقای کیفیت اجرای عدالت نیز می‌شود.