1. اصول و مفاهیم اساسی در قانون کار ایران
2. حداقل دستمزد و مزایا در قانون کار
3. قوانین مربوط به بیمه بیکاری در قانون کار
4. محاسبه حقوق وزارت کار در سال 1404
5. سوال و جواب های پرتکرار

اصول و مفاهیم اساسی در قانون کار ایران

قانون کار مجموعه‌ای از مقررات است که به منظور حمایت از حقوق و منافع کارگران و کارفرمایان تدوین شده است. این قانون به تعیین حداقل دستمزد، قرارداد کار، ساعات کاری، شرایط استخدام و اخراج، بیمه بیکاری و سایر مزایا می‌پردازد تا عدالت و تعادل در محیط‌های کاری حفظ شود.

ماده 1: کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاه‌ها، موسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی مکلف به تبعیت از قانون کار می‌باشند.

ماده 2: کارگر کسی است که در مقابل دریافت حق‌السعی (مزد، حقوق، سهم سود و...) به درخواست کارفرما کار می‌کند.

ماده 3: کارفرما شخصی حقیقی یا حقوقی است که کارگر به درخواست و به حساب او کار می‌کند. مدیران و مسئولان کارگاه نماینده کارفرما هستند و کارفرما مسئول تعهدات نمایندگان خود است.

ماده 4: کارگاه محلی است که کارگر در آن کار می‌کند، شامل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، خدماتی و... . کلیه تاسیسات مربوط به کارگاه (مانند نمازخانه، ناهارخوری و...) نیز جزء کارگاه محسوب می‌شوند.

ماده 5: کلیه کارگران، کارفرمایان، نمایندگان آنان و کارآموزان و نیز کارگاه‌ها مشمول مقررات قانون کار می‌باشند.

ماده 6: براساس قانون اساسی، اجبار افراد به کار معین و بهره‌کشی ممنوع است و همه افراد از حقوق مساوی برخوردارند.

حداقل دستمزد و مزایا در قانون کار

حداقل دستمزد و مزایا در قانون کار از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا به‌طور مستقیم بر زندگی و رفاه کارگران تأثیر می‌گذارند. این مقررات به منظور تضمین حداقل سطح زندگی برای کارگران و حفظ حقوق و منافع آنان تدوین شده‌اند.

حداقل دستمزد، کمترین مبلغی است که کارفرما موظف به پرداخت آن به کارگر است. این مبلغ هر ساله توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود.

معیارهای تعیین حداقل دستمزد: نرخ تورم، هزینه‌های زندگی، شاخص‌های اقتصادی و سطح دستمزد در بخش‌های مختلف اقتصادی.

مزایا: علاوه بر حداقل دستمزد، کارگران مشمول مزایای متعددی می‌شوند، از جمله حق مسکن، حق اولاد، عیدی و پاداش، حق سنوات، مرخصی با حقوق و بیمه تأمین اجتماعی.

اهمیت رعایت حداقل دستمزد و مزایا: این موضوع باعث افزایش انگیزه و بهره‌وری کارگران می‌شود و می‌تواند به بهبود روابط کارگر و کارفرما و کاهش تنش‌ها و اختلافات کاری منجر شود.

قوانین مربوط به بیمه بیکاری در قانون کار

بیمه بیکاری یکی از مهم‌ترین حمایت‌های اجتماعی قانون کار است که به کارگران بیکار شده به صورت غیرارادی ارائه می‌شود.

شرایط دریافت بیمه بیکاری: بیکاری غیرارادی، ثبت نام در سازمان تأمین اجتماعی، ثبت نام در دفاتر کاریابی و حداقل سابقه پرداخت بیمه.

مدت و میزان پرداخت بیمه بیکاری: مدت پرداخت به سابقه کار بستگی دارد (حداکثر 36 ماه) و میزان آن 55 درصد متوسط حقوق و مزایای 90 روز آخر کارگر است (با افزایش 10 درصد برای هر فرد تحت تکفل).

تعهدات و مسئولیت‌های کارگران: پذیرش شغل مناسب، گزارش وضعیت و حضور در دوره‌های آموزشی.

پایان یافتن مقرری بیمه بیکاری: اشتغال به کار جدید، پایان یافتن مدت زمان تعیین شده، رد شغل مناسب و استفاده نادرست از بیمه بیکاری.

محاسبه حقوق وزارت کار در سال 1404

براساس مصوبه شورای عالی کار، حداقل دستمزد ماهانه کارگران در سال 1404 مبلغ 10,399,068 تومان تعیین شده است. این رقم صرفاً مربوط به پایه حقوق بوده و مزایای قانونی از جمله حق مسکن، بن خواربار و پایه سنوات به آن افزوده می شود.

مجموع دریافتی یک کارگر مجرد دارای حداقل یک سال سابقه کار، در سال 1404 حدود 13 میلیون و 700 هزار تومان خواهد بود. برای کارگر متأهل دارای یک فرزند، این رقم به حدود 15 میلیون و 300 هزار تومان می رسد.

پرداخت این حقوق و مزایا الزامی است و عدم رعایت آن توسط کارفرما، تخلف محسوب می‌شود.

سوال و جواب های پرتکرار

1. آیا قانون کار شامل همه ی کارگران و کارمندان می شود؟ خیر، قانون کار شامل تمام افرادی است که با قرارداد مشخص، در قبال دریافت حقوق یا دستمزد، برای کارفرما کار می کنند؛ اما برخی مشاغل مثل نیروهای نظامی یا کارکنان دولت ممکن است تابع قوانین خاص خود باشند.

2. اگر کارفرما بیمه نکنه، می تونم شکایت کنم؟ بله، طبق قانون کار، بیمه کردن نیروی کار یکی از مهم ترین وظایف کارفرماست. می‌توانید با مراجعه به اداره کار یا تامین اجتماعی، شکایت ثبت کنید.

3. حداقل حقوق طبق قانون کار در سال 1404 چقدره؟ حداقل حقوق پایه کارگران در سال 1404 به روزرسانی شده و شامل پایه حقوق، مزایای مسکن، بن کارگری و حق اولاد است.

4. اگر بدون قرارداد کتبی مشغول به کار باشم، قانون از من حمایت می کنه؟ بله، حتی اگر قراردادی کتبی وجود نداشته باشد، اما رابطه کاری بین شما و کارفرما قابل اثبات باشد، قانون کار از شما حمایت می‌کند.

5. مرخصی سالانه طبق قانون کار چقدره؟ هر کارگر به ازای هر سال کار، حداقل 26 روز کاری مرخصی دارد.

6. آیا کارفرما می تونه بدون دلیل موجه اخراجم کنه؟ خیر، اخراج بدون دلیل قانونی، غیرمجاز محسوب می‌شود.

7. در صورت تأخیر در پرداخت حقوق، قانون چه حمایتی از کارگر داره؟ تأخیر در پرداخت حقوق برخلاف قانون کار است و می‌توانید از طریق اداره کار پیگیری کنید.

8. آیا اضافه کاری الزامی است؟ خیر، اضافه کاری باید با رضایت طرفین باشد و با نرخ بالاتر محاسبه شود.

9. شرایط فسخ قرارداد کار چیست؟ قرارداد کار می تواند توسط کارگر یا کارفرما در شرایط خاص فسخ شود.

10. در صورت فوت یا از کار افتادگی، حقوق کارگر چه میشه؟ در صورت فوت یا از کار افتادگی، بازماندگان یا خود کارگر (در صورت از کار افتادگی) طبق قانون کار و بیمه، از مزایا و مستمری برخوردار می‌شوند.