آیین تنظیم و ثبت اسناد در دفاتر اسناد رسمی

سخن هر چه گوییم همه گفته اند
در باغ دانش همه رفته اند
حکیم ابوالقاسم فردوسی
آغاز سخن
زمانی که ثبت کل اسناد و املاک مملکتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور فعلی و دفاتر اسناد رسمی تأسیس شد هدف اصلی این بود که حقوق و مالکیت عموم به وسیله ثبت (املاک) در ادارات ثبت و تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی تثبیت و محفوظ بماند و برای تأمین این مهم قوانین و مقررات ویژه ای وضع گردید که در اثر اجرای آن ادارات ثبت و دفترخانه های اسناد رسمی مورد اعتماد مردم قرار گرفته و از این رو با اطمینان خاطر مایملک و دارایی خود را ثبت نموده و به موجب اسناد رسمی مورد معامله قرار میدهند.
در حدود یک قرنی که از تاریخ تأسیس دفاتر اسناد رسمی میگذرد. علی رغم نص صریح قانون که سردفتران را موظف به پیروی و اجرای مقررات و نظامات دادگستری نموده است. هر وزارت خانه و سازمان و مؤسسه ای هر زمان یک قسمت از کار و وظایف و مسئولیت اداری دستگاه مربوطه را بر دوش این صنف گذاشته است. برای نمونه تا پیش از تصویب قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی اخذ مالیاتهای نقل و انتقال شغلی وراث عوارض شهرداری حقوق گمرکی حق بیمه کارگران حق اشتراک و آبونمان آب، برق گاز، تلفن و حتی وصول جرایم رانندگی که باید توسط دستگاههای اداری ذی ربط با داشتن امکانات و تشکیلات مفصل (اداری به حیطه وصول در می آمد به طور مستقیم و غیر مستقیم به دفاتر اسناد رسمی تحمیل گردیده و در واقع دفاتر اسناد رسمی به صورت گلوگاهی برای وصول مطالبات ادارات و سازمانهای مزبور شده بود با تصویب قانون مذکور و اجرای صحیح و دقیق آن با همکاری و مساعدت نهادهای مربوط امید است بار مسئولیت سردفتران سبک تر
گردد و به آنان فرصت لازم داده شود که مثل گذشته به کار و وظایف اصلی و اساسی خود بپردازند، به علاوه، زمینه ای برای مراجعه و رغبت بیشتر مردم به دفاتر اسناد رسمی جهت ثبت معاملات و تعهدات و تثبیت و اعتبار آنها باشد.
با وجود این سردفتران بنا به اقتضای کار و مسئولیت خود باید با کلیه قوانین و مقررات موضوعه و مربوطه آشنایی و آگاهی لازم داشته باشند و همواره از قوانین و مقررات جدید و دستورها و بخشنامه های سازمان ثبت و تغییراتی که ایجاد میشود مطلع باشند که هنگام انجام وظایف به نحو صحیح اجرا نمایند و الا در اثر عدم آگاهی و غفلت گرفتار مشکلات بزرگ و گرفتاریهای غیر قابل تحمل و جبران ناپذیری خواهند شد.
اینجانیان با عنایات خداوند یکتا و با بهره مندی از تجارب چندین ساله و فراگیری از استادان بزرگ حقوق ثبت و سردفتر سعی نمودیم با مطالعه و تحقیق و بررسی قوانین و مقررات مدنی ثبتی دفاتر اسناد رسمی دستور العمل ها بخشنامه ها آراء نظرات هیأت و کمیسیون های متشکل در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور کانون سردفتران و دفتریاران دیوان عدالت اداری و همچنین سایر قوانین و مقررات مرتبط مجموعه حاضر را تنظیم و تدوین نماییم.
امیدواریم این نوشته علاوه بر پاسخگویی به نیاز سران دفاتر اسناد رسمی به ویژه سردفتران جدید در سراسر کشور و مراجعه کنندگان به دفاتر اسناد رسمی در ایجاد وحدت رویه امور دفترخانه ها گام مؤثر و مثبتی باشد. ان شاء الله.
در خاتمه با آرزوی توفیق بیشتر همکاران محترم سردفتر در راه خدمت به مردم و حفظ شؤون شغل سردفتری تمنا داریم کارشناسان بازرسان سردفتران، دفتریاران صاحب نظر و با تجربه و وارد به امور و مسائل و مشکلات شغل سردفتری با مشاهده نقایص و کاستی ها و اشتباهات ضمن اغماض با راهنماییها و پیشنهادهای سازنده نگارندگان را یاری فرمایند.
با تشکر و احترام
سید جلیل محمدی - سید فرید الدین محمدی (2)

اختصارها

قانون مدنی ق. م
قانون ثبت ق. ث
قانون دفاتر اسناد رسمی ق. د. ا
قانون مالیاتی ق. م. ل
قانون شهرداری ق. ش
قانون آیین دادرسی مدنی ق ا. د. م
آیین نامه قانون ثبت أ. ق. ث
آیین نامه دفاتر اسناد رسمی أ. د.ا
اداره کل حقوقی قوه قضاییه ا. ح. ق. ق
رجوع کنید به ماده قانونی یا آیین نامه ای ←
صفحه جلد یا مجلد ص ج
اشاره به معنا یا مفهوم دیگر غیر از آن چه قبلا نوشته شده است
اشاره به مفهوم یا ماده قانونی یا آیین نامه